یکی از انواع شرکت‌ها، شرکت سهامی عام است و بخشی از سرمایه آن از طریق فروش سهام به مردم یا همان افراد غیر موسس تامین می‌شود. سهام این شرکت در بورس اوراق بهادار مورد معامله قرار می‌گیرد و افراد می‌توانند از این طریق بخشی از سهام شرکت را خریداری کنند. شرکت‌های سهامی عام دارای اعتبار و سرمایه بسیار زیادی هستند و از جمله شرکت‌های معتبر در کشورها به شمار می‌روند.
تعریف شرکت سهامی عام
شرکت سهامی عام نوعی از شرکت است که در آن سرمایه شرکت به سهم تبدیل می‌شود و موسس‌های آن بخشی از سرمایه یا سهام شرکت را از طریق بورس اوراق بهادار به مردم عام عرضه می‌کنند و افراد می‌توانند از طریق بورس بخشی از سهام را خریداری نمایند. بخشی از سرمایه شرکت توسط مردم با فروش سهام تامین می‌شود. در شرکت‌های سهامی عام موسس‌های شرکت باید ۲۰ درصد از سرمایه شرکت را خود تامین کنند و از این میزان باید حداقل ۳۵ درصد از آن را به طور نقد به حساب بانکی شرکت واریز کنند.
ویژگی‌های شرکت‌های سهامی عام
برای تاسیس، ثبت و شناخت شرکت‌های سهامی عام لازم است با ویژگی‌های این شرکت‌ها آشنا شوید.
- این شرکت‌ها موظف هستند مجمع عمومی موسس‌ها را تشکیل دهند.
- سرمایه شرکت در هنگام تاسیس نیز باید مشخص شود و این میزان حداقل ۵ میلیون ریال است. موسس‌ها باید ۳۵ درصد از مبلغ تعریف شده را به حساب بانکی شرکت به طور نقد واریز کنند. میزان سرمایه‌ای که لازم است موسس‌ها واریز کنند به طور کلی ۲۰ درصد از سرمایه اولیه است و مابقی آن توسط فروش اوراق تامین می‌شود.
- سهامی عام برای فروش سهام خود باید اعلامیه پذیره نویسی را منتشر کند تا مردم عادی بتوانند جهت خرید سهام این شرکت اقدام کنند.
- اظهارنامه ثبت شرکت هم باید به امضا موسس‌ها درآید. همچنین نیاز است در این شرکت‌ها ورقه تعهد سهم در شرکت مورد امضای افراد قرار گیرد. این امضا به معنی قبول اساسنامه و تصمیم‌ها مجامع عمومی نیز است.
- برای تشکیل و ثبت شرکت‌های سهامی عام نیاز است حداقل پنج نفر عضو حضور داشته باشند.
- در شرکت سهامی عام تعداد سهام‌داران بسیار زیاد است و سرمایه آورده بالایی وارد شرکت می‌شود و انتظار می‌رود سود بالایی هم ایجاد شود.
- از دیگر ویژگی‌های شرکت‌های سهامی تعیین میزان مسئولیت هر فرد است. هر فر به اندازه سهام خود در قبال شرکت مسئول است.
- مبلغ اسمی هر سهم نباید از ده هزار ریال بیشتر شود.
- امکان انتشار اوراق قرضه برای شرکت وجود دارد.
- شرکایی که دارای نصف بیشتر سهم هستند می‌توانند برای شرکت تصمیم گیری کنند.
- امکان نقل و انتقال سهام راحت است.
مزایا شرکت سهامی عام
شرکت‌های سهامی عام دارای محاسن و مزایای متعددی هستند که در زیر به آنها اشاره شده است.
- داد و ستد سهام در بازار بورس اوراق بهادار
- نقل و انتقال آسان و ساده سهام
- جمع آوری سرمایه از مردم (جمع آوری سرمایه‌های کم برای راه اندازی کاری بزرگ)
- تداوم و موجودیت شرکت: در صورتی که شخصیت‌های حقوقی اصلی شرکت از شرکت خارج شوند، فعالیت شرکت ادامه پیدا می‌کند.
- دارای هیئت مدیره
از مهم‌ترین مزیت‌های سهامی عام می‌توان به جمع آوری سرمایه هنگفت از مبلغ‌های کم اشاره کرد. در واقع این شرکت‌ها مبلغ بسیار کمی را در قبال هر سهم خود دریافت می‌کنند. از آنجایی که تعداد سهام آنها زیاد است مبلغ بالایی جمع آوری می‌شود و می‌توان آن مبلغ را برای کارهای بزرگ مورد استفاده قرار داد. در مقابل سود حاصل از کار این شرکت‌ها نیز بالا است.
معایب شرکت سهامی عام
در ادامه به معرفی معایب شرکت‌های سهامی عام پرداخته‌ایم.
- مقررات سخت و پیچیده
- مالیات مضاعف
از آنجایی که اعتبار و سرمایه شرکت سهامی عام بالا است و گروهی از مردم در آن سهام دار هستند، مقررات پیچیده‌ای جهت مدیریت آن وجود دارد. این شرکت‌ها دارای مقررات متفاوت مالیاتی، تقسیم سود و زیان و مواردی دیگر هستند.
همچنین این شرکت‌ها دارای کنترل‌های قانونی زیادی هستند و نحوه ارائه گزارش‌های مالی و اظهارنامه این شرکت‌ها نیز قوانین خاص خود را دارد.
ثبت شرکت سهامی عام
در بین شرکت‌های سهامی، سهامی عام کامل‌ترین نوع شرکت است و برای انجام امور مهم کشوری تاسیس می‌شود. این شرکت‌ها معمولا برای استخراج معادن، تجارت، ایجاد سد و بانک‌ها ثبت می‌شوند. به بیان دیگر شرکت‌های سهامی عام در جایی که سرمایه فردی کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد ثبت می‌شود تا شریک گرفتن مردم و کسب سرمایه بالا بتوانند اقدامات لازم را انجام دهند. برای تشکیل شرکت سهامی لازم است مراحل اداری و قانونی آن طی شود.
در اولین قدم نیاز به تاسیس شرکت است. فردی به عنوان موسس شرکت جهت ثبت شرکت اقدام می‌کند. موسس می‌تواند حقیقی یا حقوقی باشد. عنوان موسس به هیچ یک از شرکا چه شرکای اصلی و چه شرکای فرعی داده نمی‌شود. از نظر مدنی موسس در قبال رعایت و عدم رعایت مقررات قانونی مسئول است. تمامی افراد می‌توانند جهت ثبت شرکت سهامی عام اقدام کنند و برای این‌کار نیازی به دریافت مجوز از دولت نیست.
پس از ثبت و تعیین سرمایه شرکت این امکان وجود دارد که موسس سهام شرکت را در بازار اوراق بهادار به فروش برساند. برای این کار نیاز به پذیره نویسی است. در این جا تعداد پذیره نویسی و مشخص کردن شرایط پذیره نویسی اهمیت دارد.
قدم بعدی در این راه تشکیل سرمایه و تخصیص سهام است. ۳۵ درصد از سرمایه شرکت باید به طور نقد در حساب شرکت واریز شود. تعداد سهام‌ها باید مشخص شود. موضوعاتی که در این بخش مطرح می‌شود شامل موارد زیر است.
- میزان سهام و تخصیص سهام
- تشکیل مجمع
- تعیین مدیران و بازرس‌ها
- تعیین روزنامه کثیر الانتشار
- تصویب اساسنامه
- تصویب مزایای خاص
- تصویب ارزیابی آورده‌های غیر نقدی
حداقل سرمایه لازم
برای تشکیل شرکت با سهامی عام باید تمامی سهام‌داران که شامل موسس‌ها و پذیره نویسان می‌شود، سرمایه شرکت را فراهم کنند. همچنین لازم است ۳۵ درصد از آن به صورت نقد به حساب شرکت واریز شود. حداقل سرمایه لازم برای تشکیل شرکت نیز پنج میلیون ریال است.
کلام آخر
شرکت سهامی عام یکی از انواع شرکت‌ها است که بخشی از سهام خود را در بازار بورس اوراق بهادار به فروش می‌رساند و از این طریق بخش عظیمی از سرمایه اولیه خود ر اجمع آوری می‌کند. با جمع آوری سرمایه زیاد اقدامات پر هزینه که معمولا پرداخت هزینه آن برای یک فرد ناممکن است، انجام می‌شود.